Sytze Hoekstra-De Cyunder 2007

Eind verleden jaar (2006) belde de heer Sytze Hoekstra me op met de vraag, of ik iets in Middenkader over hem wilde schrijven. Hij is gehandicapt. Hij wil graag zwemmen in het zwembad van Sportstad Heerenveen, maar dat is voor hem niet mogelijk. Een afspraak werd gemaakt en op woensdagmiddag, 10 januari 2007 zoek ik hem op. Via de intercom meld ik me aan. Matty, zijn vrouw doet open en Sytze verwelkomt mij met een "stevige" handdruk. Met zijn drieën zitten we aan de grote tafel in een appartement op de tweede etage van De Cuynder aan de Kempenaerssingel 8-23. De regen striemt tegen de grote ramen. Maar wat hebben ze een prachtig uitzicht: de rotonde bij de Muntflats en het sportterrein van het Bornego-college.

Sytze en Matty

Sytze is een echte sportliefhebber en geniet, als de jeugd aan het sporten is. Sytze en Matty wonen hier nog maar een paar jaar. Het huis aan de Burgemeester Falkenaweg met een grote tuin verruilden ze voor dit appartement. Geen penthouse, want dan moesten ze weer potten met planten verzorgen. Dat wilden ze niet. Sytze zou straks met prépensioen gaan en dan waren ze van plan om grote reizen met de caravan te maken. Ze zijn bijna door alle landen van Europa gereisd. In 2004 maakten ze de laatste grote tocht. Een prachtige reis door Rusland. Honderden foto's werden geschoten, entreekaarten werden bewaard en andere bijzonderheden verzameld. Sytze was ook nu weer van plan om in de wintermaanden een prachtig reisverslag te maken.

Fietsongeluk tijdens de vakantie

In de nazomer gingen ze voor een korte vakantie nog even naar de Veluwe. Het zijn sportieve mensen; fietsen mee. "Op è weromreis fan in fytstocht naam ik de koartste wei. Efter in beam lâns yn pleats fan it fytspaad te hâlden. En dêr lei in heidepôlle", vertelt Sytze me. Hij lag onder de fiets en hij kon geen voeten en armen bewegen. "Belje 112 mar". "Je denkt, dat je flink bent, maar dat kon ik niet", zegt Matty. Omstanders belden de hulpdienst en Sytze werd overgebracht naar het ziekenhuis in Apeldoorn. "De feroardieling kaam hiel snel: in hege dwarslaesie". In Apeldoorn heeft hij 3 weken gelegen. Daarna nog 2 weken in de Tjongerschans. Via Lyndensteyn in Beetsterzwaag ging hij naar Beatrixoord in Haren. En daarna weer naar Beetsterzwaag voor dagbehandeling. Daar kreeg hij fysiotherapie, ergotherapie en ging hij 3 x per week zwemmen.

Aangepast appartement

Ondertussen werd hun appartement flink onder handen genomen. De deur van de slaapkamer naar de badkamer werd verbreed (schuifdeur) en er werd een opening gemaakt naar de andere slaapkamer. Aan de zolder werd een rail aangebracht, zodat hij zittend vanaf zijn bed in een "hangmat" naar de douche vervoerd kon worden. Toen hij in juli 2005 naar huis mocht, was dat klaar. 2 á 3 keer per week ging Sytze naar de dagrevalidatie in Beetsterzwaag. Daar leerde hij eten, de telefoon bedienen, logistieke handelingen proberen op te lossen, enz. Allemaal dingen, die je met de handen (nog) kon doen. En 2 x in de week zwemmen.

Zwemmen in Beesterzwaag

Zwemmen doet hij nu nog. Noodgedwongen nog in Beetsterzwaag en maar 1 x per week. Een rolstoelbus brengt Sytze en Matty naar Beetsterzwaag. Daar staan 2 verpleegkundigen klaar om hem uit te kleden. Via een plafondlift, identiek aan die ze thuis hebben, gaat hij te water. Na de les helpen de 2 leden van de Thuiszorg hem weer in de kleren. (Zij blijven zolang wachten.) Om half 12 vertrekken Sytze en Matty en om 2 uur zijn ze met de rolstoelbus van Oenema weer thuis. Zwemmen (lopen) is heel belangrijk voor Sytze. Het bad daar is in hoogte verstelbaar. Van 1m 30 tot 1m 60. Er is in Lyndensteyn 1 op 1 begeleiding. Onder leiding van een fysiotherapeut oefenen dan 5 gehandicapten een half uur lang. Matty begeleidt haar man.

Zwembad in Heerenveen

Sytze zou dat ook graag in het nieuwe bad in Heerenveen willen doen. Maar dat is voor hem onmogelijk. In het zwembad is wel een lift voor gehandicapten aanwezig, maar Sytze kan daar geen gebruik van maken, omdat hij niet op zijn benen kan staan. Toen het zwembad nog in aanbouw was, heeft hij de leiding daar op gewezen en ze gevraagd om eens in Lyndensteyn te gaan kijken, welke investeringen ze daar gedaan hebben om mensen met een handicap, zoals Sytze die heeft, te kunnen laten zwemmen.

Zijn wensen zijn niet vervuld. In het bad staat 1.20 m water. Dat is te laag voor Sytze, want hij is 1 meter 90. Hij zal omvallen. De vloer kan 1 x worden verhoogd tot 1m70. Dat is te hoog voor Matty, want die zou kopje onder gaan. Er is geen bed aangeschaft en geen plafondlift geïnstalleerd. De badlift gaat tot de rand van het bad. En dat laatste stapje kan Sytze niet doen. Ook de toegankelijkheid in hal en kleedkamer is lastig.

Sportstad Heerenveen

"Sportstad Heerenveen is een geweldig project. Maar niet voor mijn doelgroep! Het is een miljoenenproject, maar er was geen geld om die nodige voorzieningen aan te brengen. Dat is te duur. Sportstad is toch niet alleen voor de topsporters"? zegt Sytze verbitterd. "We zouden dan zelf naar het zwembad kunnen gaan. En niet meer in de rolstoelbus! We zijn sneller thuis en het is ook goedkoper", zegt Matty. Sytze zoekt de publiciteit. Hij wil graag, dat zijn wens alsnog vervuld gaat worden. Er zijn misschien meer gehandicapten in Heerenveen en omgeving, die met hetzelfde probleem zitten. Hij wil graag de krachten bundelen. Enkele fysiotherapeuten ondersteunen zijn verzoek. Het moet toch mogelijk zijn financiële bronnen aan te boren om een plafondlift in het zwembad van Sportstad Heerenveen aan te brengen? Wie van onze lezers heeft goede connecties bij Sportstad Heerenveen? Wie heeft goede ideeën?

Zelfredzaamheid

Als je Sytze nu ziet, wat hij allemaal kan doen, dan heeft hij ook een topprestatie geleverd. Vorig jaar zag ik, dat hij met de hulp van Matty een ijsje zat te eten. Nu zit hij kaarsrecht in zijn rolstoel tegenover me de koffie (zonder hulp) te drinken. Hij is dolblij, als hij door het vele oefenen de vingers slechts weer een millimeter verder kan bewegen. Hij en Matty doen er alles aan om nog zoveel mogelijk van het leven te genieten. "Ik lit de kop net hingje"! In de andere slaapkamer heeft hij zijn "krachthonk". Een toestel om zijn beenspieren te sterken. Op zijn rolstoel heeft hij computergestuurde snufjes: voordeur openen, lift bedienen, lampen uit en aandoen, enz. enz. Hij wil graag zo zelfstandig mogelijk functioneren. En niet teveel van zijn vrouw afhankelijk zijn. Ik heb grote bewondering voor Matty. Zij wijkt niet van zijn zijde. Sytze kan slechts korte tijd alleen zijn. Het is een voordeel, dat zij een verpleegkundige achtergrond heeft.

Plannen voor de toekomst

Sytze en Matty hebben grote plannen voor de toekomst. Een (rolstoel) bus is al besteld. Ze zijn dan bevrijd van het regelen van het vervoer. En dan gaan ze samen een weekje naar een chalet in Beekbergen, waar de Thuiszorg daar alles al geregeld heeft. Maar ze hebben ook zorgen. "Wat gebeurt er met me, als Matty het niet meer kan"? vraagt Sytze zich af. "Dan moet ik naar een verpleeghuis…". Maar in Heerenveen is een FOKUS-project in ontwikkeling. Van de 50 appartementen worden 18 woningen voor gehandicapten aangepast. In dat project is ook een unit verpleegkundigen aanwezig, die 24 uur op afroep beschikbaar zijn. Eén van die woningen is door Sytze en Matty geopteerd. Dat is een heel goed alternatief. Aan de wand hangen foto's van hun kinderen, die ik alle drie gekend heb. Twee daarvan wonen in Italië. "Misschien gaan we dit jaar daar ook wel naar toe…".

Ik ga naar huis. Het regent nog steeds. Het deert mij niet. Eigenlijk ben ik blij, dat ik fiets en dat ik nat wordt…. Sytze is maar een paar jaar jonger dan ik….

Cees Tjeerdsma.

Bron: Verhalenbundel van Cees Tjeerdsma - In de schijnwerper

Klik hier voor de verhalenbundel van meester Cees Tjeerdsma.