Cultuurhistorisch Erfgoed
Burgemeester Falkenaweg 52-56
De school werd in 1908 gebouwd als eerste ambachtsschool in Heerenveen, kadestraal nr. HRV01-A-4016, ontworpen door architect Brandsma. In 1937 werd
achter de school, op het huidige binnenterrein, een conciërgewoning en kantine gebouwd, deze zijn inmiddels gesloopt. In 1952 breidde architect G.A.
Heldoorn uit Leeuwarden de school flink uit aan de achterzijde en vier jaar later verving hij de kapverdieping van het oudste bouwvolume door een
volwaardige bouwlaag met veel vensters. Later werd op de binnenplaats, aan de noordgevel van de aanbouw uit de jaren vijftig een nieuwe uitbreiding
gemaakt. Achter Nieuw Friesburg is in 1991 een nieuw gebouw gebouwd, dat aanhecht aan de zuidgevel van het bouwdeel uit 1956.
Locatie
De school staat aan de Burgemeester
Falkenaweg, het historische ontwikkelingslint van de plaats Heerenveen. Op dit deel en aan deze zijde van de weg staan grotere bouwvolumes vrij op
de kavel, met als markant buurpand de historische buitenplaats Nieuw Friesburg. Het oudste bouwdeel staat vooraan aan de Burgemeester Falkenaweg en
het bouwdeel uit 1952 ligt erachter, besloten achter de Sieger van der Laanstraat. Tenslotte is later nog een bouwvolume achter Nieuw Friesburg
gebouwd dat aansluit op de zuidelijke gevel van de aanbouw uit 1952; dit bouwvolume valt niet onder de bescherming. Een voortuin met muur vormt de
overgang tussen de weg en het gebouw.
Bouwvolume
Het beschermingswaardige deel van de
school bestaat uit twee bouwdelen: een bouwdeel uit 1908 en een bouwdeel uit 1952. Bouwdeel 1908: drie bouwlagen op een rechthoekig grondplan,
waarvan de hoogste bouwlaag een verbouwing van de kapverdieping is uit 1956. De smalle gevel met voormalige hoofdentree ligt aan de Burgemeester
Falkenaweg. Bouwdeel 1952: Langgerekt smal grondplan van drie bouwlagen en een kapverdieping met twee zijvleugels aan de uiteinden van de
noordwestgevel van twee bouwlagen en een kapverdieping. De noordelijke zijvleugel staat deels op kolommen en dient als onderdoorgang naar het
binnenterrein. Het smalle hoofdvolume is met de smalle, kopse kant verbonden aan de achtergevel van het bouwdeel uit 1908.
Gevels - kunst - ornamentiek
Bouwdeel 1908: gevels opgetrokken uit
rood metselwerk in kruisverband met horizontale banden van lichtere rode baksteen. Symmetrische gevelcompositie. Zeer open gevels met gelijkvormige
vensteropeningen op een regelmatig grid. De gevels zijn verticaal geleed door risalerende geveldelen. Vensteropeningen zijn afgewerkt met gemetselde
segmentbogen boven de vensters of witte lateien met reliëf en rollagen aan de onderkant. De boogvelden zijn ingevuld met rood en zwart
siermetselwerk. De bovenste bouwlaag heeft een volledig glazen gevel. Bouwdeel 1952: gevels opgetrokken uit bruin metselwerk in kettingverband.
Gevels met open karakter door grote hoeveelheid gelijke vensters op een regelmatig grid over de gevel verdeeld. Vensteropeningen zijn afgewerkt met
een witte betonnen latei en keramische raamdorpel. Naast de doorgang naar het binnenterrein bevindt zich de entreepartij, monumentaal vormgegeven
met enkele traptreden, een luifel en een glazen conciërgeloge. Op de begane grond, rond het binnenterrein, zijn enkele grote gevelopeningen met een
betonnen omlijsting.
Vensters, deuren en dak
In zowel het bouwdeel uit 1908, het
bouwdeel uit 1952 als de dakopbouw uit 1956 zijn stalen kozijnen gebruikt, met daarin een roedeverdeling kenmerkend voor de bouwperiode van de
uitbreiding en dakopbouw. Bouwdeel 1908: een plat dak met een ruime overstek. Bouwdeel 1952: het hoofdvolume en de zijvleugels hebben een zadeldak,
bedekt met zwarte gegolfde pannen. Geprofileerde witte houten dakgoot op gootklossen. Enkele gemetselde schoorstenen op de nokken van de daken.
Wijzigingen
Bouwdeel 1908: De oorspronkelijke
kapverdieping is gewijzigd in een bouwlaag met plat dak en geheel glazen gevels, in 1956. De oorspronkelijke kozijnen zijn in de jaren vijftig
vervangen voor stalen exemplaren. Op de binnenplaats is in 1991 een aanbouw gemaakt. Het gedeelte wat achter Nieuw Friesburg in 1991 is gebouwd en
aanhecht is aan de zuidgevel uit 1956, is samen met de zuidgevel in 2010 gesloopt i.v.m. de nieuwbouw van Falkenapark.
Waardering
Cultuurhistorische waarde: De school is van cultuurhistorische waarde voor Heerenveen als eerste ambachtsschool in de gemeente en vierde in de
provincie Fryslân. Voorbeeld van onderwijsontwikkelingen in Nederland en in Heerenveen in het bijzonder. Van waarde als openbaar gebouw aan het
historische ontwikkelingslint.
Stedenbouwkundige waarde: De school is van stedenbouwkundige waarde als groot bouwvolume in een deel van de Burgemeester Falkenaweg met enkele
grotere bouwvolumes vrij op de kavel. Dit in tegenstelling tot de overkant, waar een kleine korrelgrootte met voornamelijk woonbebouwing dominant is.
De school is samen met Nieuw Friesburg een markant historisch pand op dit deel van het historische ontwikkelingslint.
Architectuurhistorische waarde: De bouwvolumes zijn gebouwd in verschillende bouwperiodes, rond 1900 en in de jaren vijftig. Beide volumes hebben
architectuurhistorische waarde als voorbeelden van architectuur voor het onderwijs uit de respectievelijke bouwperioden. Van bijzondere
architectonische waarde in het bouwdeel 1908 is het open karakter door de symmetrische gevelcompositie met grote vensters, de detaillering rond de
vensters. Van bijzondere architectonische waarde in het bouwdeel 1952 is de entreepartij met de traptreden, luifel en glazen conciërgeloge, de
onderdoorgang tussen de kolommen waarop de zijvleugel rust en het open karakter door de regelmatige verdeling van grote vensters op de verschillende
bouwlagen, de kenmerkende roedeverdeling, de materialisering van stalen kozijnen, lichtbruin metselwerk en houten goten. Voor het hele gebouw geldt
dat de aansluiting van de bouwdelen uit de verschillende bouwperioden zorgvuldig is vormgegeven, zowel wat betreft de dakopbouw uit 1956 als de
aansluiting met de uitbreiding uit 1952.
Gaafheid en herkenbaarheid: De school heeft een hoge gaafheid door de zorgvuldige aansluiting van de bouwdelen uit verschillende bouwperioden.
Deze tasten de gaafheid niet aan, maar versterken de architectuurhistorische waarde. Een aantasting van de uitbreiding uit 1952 is de aanbouw uit
1991,die echter reversibel lijkt.
Zeldzaamheid: De school is van typologische zeldzaamheid vanwege de voor Heerenveen behoorlijke afmetingen. Bovendien is de school zeldzaam door
de zorgvuldige en bijzondere aansluiting van bouwdelen uit verschillende bouwperioden.
Bron: Erfgoednota Gemeente Heerenveen
Terug naar Monumenten.
Klik
hier voor de geschiedenis van de Ambachtsschool/Technischeschool.
Klik
hier voor foto's van de Ambachtsschool/Technischeschool.
